χραύω

ΜΑ

(ποιητ. τ.)

1. αγγίζω ελαφρά

2. τραυματίζω ελαφρά.

[ΕΤΥΜΟΛ. Δυσερμήνευτος ρηματ. τ., ο οποίος απαντά μόνο σύνθ. (πρβλ. πρτ. ἐν-έχρανε), καθώς και σε ορισμένους τ. μτχ. (πρβλ. χραυόμενον / χραυζόμενον) και αορ. (πρβλ. τους τ. τού Ησύχ. ἔχραυσεν

ἐπέτυχεν και χραῦσαι

καταξῦσαι, χρᾶναι, σκιάσαι, γράψαι, ἐπιτυχεῖν) και ο οποίος εμφανίζει τις σημ. «συναντώ, αγγίζω, γειτονεύω, βρίσκομαι σε επαφή», σημ. οι οποίες έχουν προέλθει από τη γενική έννοια τής επαφής, από όπου μπορεί να δικαιολογηθεί και η σημ. «αγγίζω, τραυματίζω ελαφρά» ενός επικού τ. αορ. ἔχραον, χραεῖν (βλ. λ. χρῶ, -άω [Ι]), ο οποίος συνδέεται από πολλούς μελετητές με το ρ. χραύω. Σύμφωνα με την άποψη αυτή, οι τ. χραύω (< *χραFω) και χραεῖν (< *χραFειν) μπορούν να συνδεθούν με τα λατ. (in)-gruo «επιτίθεμαι» και (con)-gruo «συναντώ» και με τα λιθουαν. griauju, griauti «συντρίβω, βροντώ», griųvu, griūti «καταρρέω» και να αναχθούν σε μια ρίζα *ghrēu- «τρίβω με δύναμη, θρυμματίζω», παρά το δυσερμήνευτο -α- που εμφανίζουν (πρβλ. θραύω). Οι τ. χραύω, χραεῖν, αν δεχτεί κανείς ότι αυτοί συνδέονται μεταξύ τους, κατά την επικρατέστερη άποψη είναι συγγενείς και με τους τ. χραίνω* (για τη σχέση τού τ. χραύω, σχηματισμένου από θ. επεκτεταμένο με -ν-, και τού χραίνω, πρβλ. το ζεύγος ξύω: ξαίνω) και χρίω* (για το ζεύγος χραύω: χρίω, πρβλ. χναυω: χνίω). Εξάλλου, έχει προταθεί η αναγωγή τών τ. αυτών σε μια γενική μορφή ρίζας *gher- «τρίβω με δύναμη», από την οποία προήλθαν οι μορφές: *ghreu- τού χραύω (με επέκταση -F-) και *ghrei- τού χρίω (με επέκταση -i-), άποψη, όμως, που παραμένει υποθετική και ανεπιβεβαίωτη. Τέλος, έχει διατυπωθεί και η υπόθεση ότι ο αόρ. χραεῖν ανάγεται σε ρίζα *ghreu- «ορμώ πάνω σε κάτι, γκρεμίζομαι», χωρίς να είναι δυνατόν να εξακριβωθεί αν αυτή συνδέεται ή όχι με τη ρίζα *ghreu- τού χραύω].